Hİngâl Şiirleri

Çorum İli Alaca İlçemize bağlı Beşiktepe Köyü Şavşat muhaciridir. Nenem (anneannem) Beşiktepe Köyünden olduğu için biliyorum. Bizim köy yani Örükaya Köyü ise Ahıska muhaciridir. Bundan yaklaşık 55-60 sene önce Beşiktepe Köyünde rahmetli Abdo (Abdurrahman) Hoca varmış. Bir gün Hacı Dedeme (annemin babasına) mısır unundan yapılan yöresel Beşiktepe ekmeği olan Cadı'yı öven, köyümüzün (Örükaya Köyü) mahalli yemeği olan Hingal'i yeren bir şiir yazar ve dedeme gönderir.
Dedem bu şiiri okuyunca aşka gelir, alır eline dividi ve Osmanlıca olarak yazmaya başlar. O da Hingal'i öven Cadı'yı yeren bir şiir yazar ve bir ulak ile Abdo Hocaya gönderir. Hacı Dedemin yazdığı şiir şöyledir:

Hingal

Elestü bâbında küşat olunmuş,
Ahıska muhacirine kısmet edilmiş,
Isfahan ve Şavşat mahrum olunmuş,
Yemekler irfanı hingal dediler.

Şu yüreğimde çoktur yaralar,
Hingal yemeyeli giydim karalar,
Gam kasavet beynimizde aralar,
Yemekler riyaseti hingal dediler.

Leyl-ü nehar hasretine yandığım,
Aşkıyla hayaline döndüğüm,
Muhabbetle visaline erdiğim,
Yemekler riyaseti hingal dediler.

Erenler gösterdi bunu rüyada,
Aşk ile verdiler bir dolu bade,
Ahıska muhaciri sebeptir buna,
İrfanlar irfanı hingal dediler.

Hingalin kıymeti nice biçilir,
Eklettikçe gönlüm pası açılır,
Lezzetinden türlü gevher saçılır,
Yemekler riyaseti hingal dediler.

Ahıska muhaciri sebeptir bu işe,
Hilaf ise namım yazılsın taşa,
Bu hingal ezelden yazılmış başa,
Yemekler riyaseti hingal dediler.

Yine kan ile doldu bu gözüm,
Hz.Mevla'ya doğrudur özüm,
Gadaba gelmeyesin doğrudur sözüm,
Yemekler riyaseti hingal dediler.

Cemalin görenler olur divane,
Lezzet-i şânın düşmüş cihane,
Aşkıyla ciğer döndü püryane,
Yemekler riyaseti hingal dediler.

Tâ ezelden verilmiş bize muhabbet,
Mevlam muhacirlere eylemiş kısmet,
Isfahan ve Şavşat ne bilirmiş yemek,
Yemekler riyaseti hingal dediler.

Bir cadı yedim de feryada geldim,
Bu nasıl yemektir ben de bilmedim,
Cadı yemeğinden şad olup gülmedim,
Yemekler ednası cadı dediler.

Bendeniz Molla Yusuf söyler hikmeti,
Elbet ederiz büyüklere hürmeti,
Hingal yemeğinde çok buldum lezzeti,
Yemekler riyaseti hingal dediler.

YAZAN:
Molla Hacı Yusuf Ziya ÖZDEMİR (Annemin Babası)

DERLEYEN, OSMANLICADAN TÜRKÇEYE ÇEVİREN ve DÜZENLEYEN:
Tahir KILIÇ Samsun İl Müftü Yardımcısı ( El yazması Osmanlıca metinden okuyamadığım yerlerde bana yardımcı olan Annem Fatma KILIÇ'a ve Babam Naim KILIÇ'a teşekkürü bir borç bilirim.)


[HAYRETTİN KARAMAN:] Şu da benden:

Hingâl

Hingal genlerime işlemiş benim
Onunla beslenmiş canım ve tenim
Yemeyen olmuştur yemekten yetim
Hingal gibi yemek yoktur cihanda

Şaştığım şudur ki torunlar bile
Hingala hasreti getirir dile
Dedim ya genlere işlemiş diye
Pek mutlu olurum yediğim anda

Sarımsaklı yoğurt hazır olacak
Hingalın içine suyu dolacak
Yiyenler ağzına bütün alacak
Günlerce sürecek tesiri kanda

Lezzeti mükemmel hazmı kolaydır
Yemedim görmedim bilmem kaç aydır
Kırkbeş dakka sonra beklenen çaydır
Ağzım sulanıyor ismin duyanda

Hanımın elinden çok hingal yedik
Teşekkürler ettik ne güzel dedik
Onun yemeğinde eksik ve gedik
Bulunmaz o yanda hem de bu yanda

Sevgili eşimin eline sağlık
Zahmete katlandı biz lezzet aldık
Yaşlandı yoruldu biz mahrum kaldık
Rabbim ayırmasın önde ve sonda

Hayreddin Karaman
12.Ocak.2019